Nhiều ngàn năm qua, bản chất của việc chỉ đạo dàn nhạc đã khác nhiều, tiến hóa hơn nhưng về cơ bản, người nghe vẫn cứ thắc mắc tại sao những hành động vẩy đũa tưởng chừng như vô nghĩa của một cá nhân duy nhất ấy lại có thể khiến cả trăm người hợp sức lại tạo ra một bản nhạc đầy cung bậc? Chắc hẳn đã có những lúc ta thắc mắc liệu người đàn ông kia có đang vẩy bừa cho có không.

Không hiểu sao họ lại có thể tạo ra được một trải nghiệm âm nhạc bất kỳ ai dù nghe một lần, cũng sẽ nhớ đến cuối đời.

Không thể đưa ra câu trả lời một cách hoàn toàn chính xác được. Có thể coi công việc của nhạc trưởng giống với huấn luyện viên đội bóng vậy: bạn không thể chỉ ra chính xác công việc của họ trên sân khấu cũng như trên sân đấu, nhưng bạn biết lúc nào họ đang làm việc và ảnh hưởng của việc đó như thế nào.

Để lý giải điều đó, đây là một vài trong số hàng nghìn luận cứ cho thấy họ đã làm những gì để có thể bước lên bục chỉ đạo dàn nhạc.

Thời gian của từng nhịp điệu

"Bổn phận của một nhạc trưởng nằm ở khả năng luôn ra dấu chính xác được nhịp độ của một bản nhạc", đó là lời nhận định của Richard Wagner, một nhạc trưởng đại tài và cũng là một nhà sáng tác nhạc tài ba.

Cung cách chính thống của một nhạc trưởng là sử dụng bàn tay phải để giữ gậy chỉ huy (nhưng có người lại thích sử dụng tay không hơn) và đặt một nhịp độ cho toàn bộ dàn nhạc, điều khiển nó, ra dấu hiệu đâu là điểm bắt đầu của một bar nhạc mới, căn thời gian chính xác của từng nhạc cụ trong dàn nhạc có thể lên tới hàng trăm người.

Hiển nhiên vai trò của một nhạc trưởng đâu có đơn giản chỉ là một cái máy tạo nhịp mặc một bộ cánh đẹp mắt.

Phải biết cách truyền đạt

Nhiệm vụ của nhạc trưởng là biến một bản nhạc trở nên sống động, truyền những hiểu biết, những cảm nhận của cá nhân mình về âm nhạc thành những động tác tay đặc biệt. Chính những động tác ấy sẽ tô tạc nên dòng nhạc, đem ra những sắc thái âm thanh, nhấn mạnh những điểm hay của giai điệu trong khi điều khiển những người khác làm theo mình, biến một bản nhạc cũ thành một thứ gì mới và rất riêng.

Những hành động này thường được thực hiện bằng tay trái, tay không cầm gậy chỉ huy.

Bên cạnh những động tác tay thông thường, những nhạc trưởng vĩ đại có phong cách riêng của mình. Furtwängler thường nắm tay để tạo nên một động tác thúc mỗi khi cao trào, Valery Gergiev – nhạc trưởng tài năng người Nga - lại có một phóng cách "đánh piano không khí" đặc trưng, Gergiev giải thích rằng đó là do ông đã học đánh piano từ bé.

Phải biết sử dụng đôi tai để lắng nghe

"Nhạc trưởng tai năng nhất là những người nghe nhạc giỏi nhất", đó là lời khẳng định của Tom Service, phóng viên, nhà báo và cũng là tác giả nghiên cứu viết nên cuốn sách Âm nhạc cũng như Giả kim thuật: Cuộc hành trình với những Nhạc trưởng đại tài và những Buổi hòa nhạc của họ.

"Họ trở thành một thứ cột thu lôi đối với âm thanh; một sự tập trung cao độ cho phép nhạc trưởng và người chơi nhạc cụ có thể hợp lại thành một thứ gì đó vượt lên trên họ - trên tất cả chúng ta – và cùng lúc đó, những cảm nhận của từng cá nhân lại xuất hiện dưới dạng từng cá thể nhỏ bé".

Với Service, thì cố nhạc trưởng Claudio Abbado chính là ví dụ điển hình nhất của những gì vừa được nêu ở trên. Đó là một nhạc trưởng có được "một thứ siêu nhận thức của nhận thức".

Phải biết dẫn dắt, cả dàn nhạc lẫn người nghe

Một nhạc trưởng phải thuyết phục được mọi người đi theo quan điểm của mình. Người đi nghe nhạc lắng tai nghe các giai điệu, nhưng mắt họ lại tập trung vào chính vị nhạc trưởng đang đứng trên bục cao kia. Họ muốn được dẫn dắt đi qua từng giai điệu, những gì họ nhìn thấy phải đi đôi với những gì họ nghe thấy.

Từ đó, người nghe nhạc mới có được một cảm giác trực quan, một cầu nối giữa con mắt và bất cứ thứ âm nhạc đẹp đẽ gì đang được đôi tai cảm nhận.

Thời gian tập luyện không kém bất kỳ ai

Nhìn bề ngoài, có lẽ một nhạc trưởng có công việc dễ dàng nhất: họ chỉ cần hoạt động hai cổ tay là xong. Nhưng "chỉ huy dàn nhạc còn khó hơn cả việc chơi một nhạc cụ nào đó", Pierre Boulez, một nhạc trưởng-nhạc sĩ huyền thoại khác nói. "Bạn phải hiểu về văn hóa, về chính bản nhạc ấy và cách thức trình diễn bài nhạc theo cách mà bạn muốn nghe".

Năng khiếu âm nhạc là không đủ, một nhạc trưởng còn cần có vô số thời gian tập tuyện cũng như tìm hiểu, nghiên cứu về những bản nhạc, những cách thức dẫn nhạc, ... Không có ngành nào dễ dàng cả, tất cả đều cần thời gian trau dồi, tập luyện.

Vinh quang rồi sẽ tới

Một nhạc trưởng tài ba có thể biến hóa ra những giai điệu thực sự ma thuật, như biến đá thành vàng vậy. Tầm cỡ ấy được nhạc trưởng người Latvia, Mariss Jansons mô tả là "khả năng làm nhạc mang tầm vóc vũ trụ". Đó là lý do tại sao các nhạc trưởng lại được trả lương hậu hĩnh – có khi lên tới hàng triệu USD một năm. Và thường thi, một khi có một buổi biểu diễn nào bị chỉ trích, thì người nhạc trưởng mới là người "hứng mũi chịu sào".

Và hơn hết, phải biết cách biến một màn trình diễn thành trường tồn, bất tử

Nhạc cổ điển khác với đa số những thể loại nhạc đương đại. Chúng là những bản nhạc hàng chục, hàng trăm năm tuổi rồi và vẫn tiếp tục được trình diễn qua năm tháng, có khi một năm nhiều lần. Dù thế, vẫn có những màn trình diễn bất hủ và qua nhiều thập kỷ, vẫn không hề mất đi giá trị.

Tại sao một bản nhạc lại có được khả năng ấy? Hãy hướng mắt về phía bục cao nhất, nơi một nhạc trưởng đang chỉ huy một dàn nhạc cụ gồm hàng trăm thứ: họ không chỉ đang vẫy tay cho vui, họ đang biến những nốt nhạc hàng trăm năm tuổi kia thành bất tử.

Theo GenK

Một số quan chức tại Dubai chia sẻ với WSJ rằng chiếc máy bay không người lái này đã được điều khiển bởi một người đàn ông tuy nhiên họ từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Việc sử dụng máy bay không người lái mà không có giấy phép tại Dubai là bất hợp pháp. Ảnh: Unplash.

Vụ việc trên là một trong số những trường hợp máy bay không người lái đang gây cản trở và ảnh hưởng đến quá trình vận hành tại các sân bay. Hiện tại, các nhà quản lý vẫn chưa tìm ra cách tối ưu để giải quyết tình trạng máy bay không người lái vi phạm không phận.

Đứng đầu và nổi tiếng nhất chính là Bill Gates. Nhà sáng lập tập đoàn Microsoft hiện đóng góp tới 41 tỷ USD cho các hoạt động từ thiện, nhân đạo trên toàn cầu. Bên cạnh đó, các doanh nhân nổi tiếng khác như Michael Dell, Carlos Slim, Serge Brin... cũng dành hàng tỷ USD cho từ thiện.

Dưới đây là danh sách 10 tỷ phú công nghệ đóng góp nhiều nhất cho hoạt động từ thiện, xếp thứ tự tăng dần theo tỷ lệ đóng góp so với tổng tài sản của họ trong năm 2018.

10. Laurene Powell Jobs - 0,8%

Tổng tài sản: 18,8 tỷ USD - quyên góp: 150 triệu USD

Lĩnh vực kinh doanh: Powell Jobs thừa kế số cổ phần trị giá hàng tỷ USD ở Apple và Disney từ người chồng quá cố Steve Jobs. Bà thành lập một công ty trong lĩnh vực tác động xã hội có tên Emerson Collective năm 2004 và mua phần lớn cổ phần tại The Atlantic vào năm 2017.

Vợ của Steve Jobs tham gia vào cải thiện hệ thống giáo dục Mỹ. Ảnh: Getty Images.

Hoạt động từ thiện: Powell Jobs thành lập một tổ chức phi lợi nhuận có tên College Track giúp cho sinh viên có thu nhập thấp vào đại học bằng cách dạy kèm. Thông qua Emerson Collective, Powell Jobs cam kết tài trợ 50 triệu USD cho việc cải tổ chương trình giảng dạy ở trường trung học. Bà cũng là thành viên hội đồng quản trị của một số tổ chức phi lợi nhuận trong lĩnh vực giáo dục.

9. Jeff Bezos - 1,9%

Tổng tài sản: 112 tỷ USD - quyên góp: 2,14 tỷ USD

Lĩnh vực kinh doanh: Bezos là người sáng lập và CEO của Amazon, tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ giúp ông trở thành người giàu nhất thế giới. Bezos cũng điều hành công ty hàng không vũ trụ Blue Origin và mua lại tờ Washington Post vào năm 2013.

Hoạt động từ thiện: Bezos thành lập tổ chức Bezos Day One Fund vào tháng 9/2018, một sáng kiến trị giá 2 tỷ USD để hỗ trợ các gia đình vô gia cư và xây dựng "học bổng toàn phần, trường mầm non lấy cảm hứng từ Montessori".

8. Larry Ellison - 2,1%

Tổng tài sản: 58,5 tỷ USD - quyên góp: 1,2 tỷ USD

Lĩnh vực kinh doanh: Ellison là người đồng sáng lập và Giám đốc công nghệ tại Oracle. Ông cũng được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Tesla vào tháng 12/2018.

Hoạt động từ thiện: Thông qua Lawrence Ellison Fund, ông đã quyên góp hàng triệu cho các hoạt động giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Bao gồm 200 triệu USD cho trung tâm nghiên cứu ung thư USC và 100 triệu USD để giúp loại bỏ bệnh bại liệt. Ellison là một trong những tỷ phú trong đã ký "cam kết cho đi", yêu cầu những thành viên cam kết quyên góp phần lớn tài sản của họ cho từ thiện.

7. Mark Zuckerberg - 2,4%

Tổng tài sản: 71 tỷ USD - quyên góp: 1,72 tỷ USD

Lĩnh vực kinh doanh: Zuckerberg là người đồng sáng lập và CEO của Facebook.

Zuckerberg cam kết dành 99% tài sản cho hoạt động từ thiện. Ảnh: Getty Images.

Hoạt động từ thiện: Zuckerberg và vợ Priscilla Chan, đã quyên góp hơn 1 tỷ USD cho giáo dục và nghiên cứu y tế, bao gồm khoản quyên góp hàng triệu USD cho một bệnh viện ở San Francisco sau đó được đặt tên Zuckerberg. Cặp đôi đã tạo ra Sáng kiến Chan Zuckerberg vào năm 2015 tập trung vào "cá nhân hóa trong họ tập, chữa bệnh và kết nối mọi người". Khi tuyên bố ra mắt tổ chức này, Zuckerberg và Chan cũng cam kết tặng 99% cổ phần Facebook của mình để làm từ thiện trong suốt cuộc đời.Zuckerberg và Chan là một trong những người đầu tiên ký "Cam kết cho đi" vào năm 2010.

6. Larry Page — 3,1%

Nhưng niềm đam mê đó đã khiến Sarah bị viêm cân gan chân và rạn xương. Đôi khi, cô ấy đi giày thể thao mà vẫn cà nhắc suốt vài tháng, chẳng thể đi giày bệt hay giày cao gót vì chúng sẽ gây đau. Thậm chí, Sarah phải kê chân trái lên một chiếc đệm lớn để giữ gìn những vết rạn trong xương bàn chân, kết quả của quá trình tập luyện cực khổ.

Từ nhiều khía cạnh, Sarah là một trường hợp hoàn hảo cho chúng ta suy nghĩ về những lợi ích và nguy cơ của tập chạy với đi bộ. Chạy mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn đi bộ, bằng chứng là Sarah có dáng người rất chuẩn. Nhưng nó cũng tiềm ẩn những nguy cơ chấn thương nhiều hơn, cứ nhìn bàn chân của cô ấy thì biết.

Vậy ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực sẽ chiếm ưu thế trong hai kiểu tập luyện chạy và đi bộ? Để tìm hiểu, chúng ta hãy thử vào Google Scholar và PubMed (một công cụ tìm kiếm nghiên cứu sức khỏe miễn phí) và lục tung những "thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên" và "bài đánh giá hệ thống" về chạy và đi bộ.

Những thử nghiệm và đánh giá này chính là tiêu chuẩn vàng của khoa học. Đó là những chứng cứ chất lượng cao nhất có thể nói về những rủi ro và lợi ích của hai hình thức tập luyện: chạy và đi bộ.

Ngay khi truy cập vào các nghiên cứu, điều đầu tiên bạn thấy là chạy có thể gây ra nhiều chấn thương hơn. Nguy cơ chấn thương càng tăng khi các hình thức chạy càng nặng. Nghiên cứu khoa học phát hiện những người chạy bộ gặp thương tích nhiều hơn đáng kể so với người đi bộ. Tỷ lệ chấn thương còn cao hơn nữa với những người tập chạy ultramarathon (cự li dài hơn 42 km của marathon).

Một nghiên cứu cho thấy nam giới trẻ chạy bộ có nguy cơ chấn thương cao hơn 25% so với người đi bộ. Các chấn thương liên quan đến chạy thường gặp bao gồm: hội chứng đau xương cẳng chân, chấn thương gân gót, và viêm cân gan chân.

Nhình chung, hơn một nửa số người chạy bộ sẽ gặp một số thương tích, trong khi tỷ lệ người đi bộ bị thương chỉ khoảng 1%. Thật thú vị, ở tỷ lệ này dường như như bạn có thể đi bộ cả đời mà không làm tăng nguy cơ gặp phải chấn thương.

Chạy khiến chúng ta gặp chấn thương không có gì quá ngạc nhiên. Theo nghiên cứu mô tả, "Chạy bộ tạo ra một phản lực từ mặt đất có giá trị gấp 2,5 lần trọng lượng cơ thể, trong khi phản lực từ mặt đất khi đi bộ chỉ nằm trong khoảng 1,2 lần cân nặng". Ngoài ra, bạn cũng có nhiều khả năng vấp ngã hơn trong khi chạy so với đi bộ.

Một số nghiên cứu chỉ ra lợi ích đáng kinh ngạc của đi bộ nhanh: Ngay cả 5 đến 10 phút đi bộ nhanh mỗi ngày ở tốc độ gần 10 km/h có thể làm giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và nhiều nguyên nhân khác. Những người đi bộ nhanh đã sống lâu hơn bình thường 3,8 năm, đối với nam giới và 4,7 năm đối với phụ nữ.

Điều đó nói nên một điều rằng, đi bộ cũng mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể. Một số nghiên cứu cho thấy bạn có thể sống thọ hơn và ngăn chặn bệnh tật bằng cách đơn giản là đi bộ - và đi bộ càng nhiều thì càng tốt.

Tất cả các nghiên cứu này, trong khi cho chúng ta cái nhìn về từng loại hình luyện tập, nhưng không đưa ra bất kỳ kết luận rõ ràng về việc chạy hay đi bộ thì tốt hơn. Vì vậy, tốt hơn hết là tham khảo ý kiến của một số nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này.

Câu trả lời cuối cùng của họ là: Bạn cần phải cân nhắc vì khi được cái nọ thì sẽ mất cái kia.

"Chạy bộ vừa phải sẽ giúp chúng ta sống thọ hơn mức đi bộ có thể làm được”, Peter Schnohr, một bác sĩ tim mạch đã dành nhiều năm nghiên cứu mối quan hệ giữa tập thể dục và sức khoẻ, cho biết. Từ khóa quan trọng nhất ở đây là "vừa phải".

Bác sĩ Schnohr cảnh báo, một nghiên cứu mới đây chỉ ra tập thể dục quá nặng (ví dụ luyện tập triathlon) có thể dẫn đến các vấn đề về tim. Nhìn chung, giữa chạy bộ và nguy cơ tử vong có một mối quan hệ nửa thuận nửa nghịch, ông nói. Chạy bộ quá ít thì không có lợi ích gì cho sức khoẻ, nhưng quá nhiều lại có thể gây hại.

"Chế độ tập luyện tốt nhất là chạy bộ từ 2 đến 3 ngày mỗi tuần, với tốc độ chậm hoặc trung bình", bác sĩ Schnohr khuyên. “Chạy mỗi ngày, với tốc độ nhanh, nhiều hơn 4 giờ mỗi tuần không phải là điều gì tốt đẹp cho lắm". Và đối với những người không thích chạy, ông nói, "Đi bộ nhanh, chứ không phải chậm, cũng kéo dài tuổi thọ. Nhưng tôi cũng không thể biết được bạn sẽ sống lâu thêm bao nhiêu năm".

Nhà nghiên cứu người Hà Lan Luiz Carlos Hespanhol chỉ ra rằng: Nhìn chung, việc chạy đơn giản chỉ mang lại lợi ích sức khỏe hiệu quả hơn là đi bộ. Nghiên cứu của ông chỉ ra rằng 5 phút chạy mỗi ngày có lợi ích tương đương 15 phút đi bộ.

Hespanhol cũng cho biết, sau một năm luyện tập với 2 giờ mỗi tuần, những người chạy bộ giảm cân, giảm mỡ cơ thể, giảm nhịp tim nghỉ, và giảm lượng triglyceride (chất béo) trong máu. Thậm chí, có bằng chứng cho thấy việc chạy bộ có thể tác động tích cực với căng thẳng, trầm cảm và cảm xúc tức giận.

Mặc dù vậy, Hespanhol không phải là người hoàn toàn ủng hộ tập chạy bộ. Một lịch tập luyện đi bộ tốt cũng có thể cho lợi ích tương tự, ông lưu ý.

"Ai đó có thể chọn đi bộ thay vì chạy là cách họ hoạt động thể chất khi cân nhắc những rủi ro gặp phải chấn thương, bởi đi bộ ít rủi ro hơn so với chạy”, Hespanhol nói. Nhưng một số người khác, “họ có thể chọn chạy bởi vì lợi ích sức khỏe lớn hơn và nhanh hơn, mất ít thời gian tập luyện hơn”.

Tóm lại: Chạy bộ nâng cao sức khỏe của bạn hiệu quả hơn là đi bộ. Cùng một thời gian chạy và đi bộ, chạy sẽ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn. Nhưng một khi đã chọn chạy, bạn đã đặt mình vào một nguy cơ thương tích nhiều hơn là đi bộ. Và chạy bộ càng nặng và càng nhiều thì càng có hại, trong khi đi bộ càng nhiều càng tốt.

Vậy với bản thân bạn thì sao? Lựa chọn chạy hay đi bộ sau khi cân nhắc những lợi ích và rủi ro của chúng? Hầu hết các nhà nghiên cứu đồng ý rằng mỗi người chúng ta đều có một hình thức tập luyện phù hợp khác nhau, và chế độ tập luyện tốt nhất là thứ bạn có thể thực hiện nó điều độ trong thời gian dài.

Nếu bạn thích chạy và có thể tập chạy thường xuyên và điều độ mà không cảm thấy cơ thể bị vắt kiệt sức và chấn thương, thì bạn nên chạy. Nếu bạn cảm thấy mình không thể chạy 3 buổi mỗi tuần và đi bộ là nhẹ nhàng hơn thì hãy đi bộ. Trường hợp cuối cùng nếu bạn phân vân, Hespanhol gợi ý: "Tại sao không kết hợp cả hai – vừa chạy và đi bộ - để có được lợi ích tốt nhất?".

Theo GenK